Εμφράξεις & Ένθετα-Επένθετα

Οι εμφράξεις των δοντιών ή αλλιώς σφραγίσματα είναι η πιο συνήθης υπηρεσία που παρέχεται στο οδοντιατρείο και στις περισσότερες περιπτώσεις διενεργείται λόγω τερηδόνας ή καταγμάτων των δοντιών. Η τερηδόνα είναι η νόσος των δοντιών που οφείλεται στα μικρόβια της στοματικής κοιλότητας και καταστρέφει τη δομή των δοντιών σταδιακά. Είναι πολύ σημαντικό με την κλινική και την ακτινογραφική εξέταση να γίνεται έγκαιρα η διάγνωση των τερηδονικών βλαβών γιατί έτσι θα χρειάζονται εμφράξεις μικρότερης έκτασης και δεν θα υπάρχει επέκταση της βλάβης κοντά στον πολφό του δοντιού. Ακόμα πολλές φορές δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που παλιές εμφράξεις χρειάζονται αντικατάσταση λόγω επανατερηδονισμού των ορίων τους.

Οι εμφράξεις μπορούν να γίνουν με διάφορα υλικά όπως η σύνθετη ρητίνη και η υαλοϊονομερής κονία, που θεωρούνται ιδανικά υλικά για αισθητικές αποκαταστάσεις, όπως επίσης και πολύ πιο σπάνια από αμάλγαμα. Για λόγους αισθητικής, οι εμφράξεις αμαλγάματος μπορούν κατά περίπτωση να αντικατασταθούν με λευκές, αισθητικές αποκαταστάσεις.

Τα αισθητικά υλικά που χρησιμοποιούνται στις εμφράξεις των δοντιών είναι δύο, οι σύνθετες ρητίνες κατά κύριο λόγο και έπειτα οι υαλοϊονομερείς κονίες που χρησιμοποιούνται συνήθως στα νεογιλά δόντια των παιδιών, λόγω της περιορισμένης διάρκειας παραμονής αυτών των δοντιών στη στοματική κοιλότητα και για μεγαλύτερη ευκολία χρήσης. Η σύνθετη ρητίνη είναι το συνηθέστερο υλικό έμφραξης των δοντιών και είναι ένα πολυμερές υλικό το οποίο συγκολλάται στους οδοντικούς ιστούς. Λόγω της πληθώρας των διαθέσιμων αποχρώσεων, η αισθητική απόδοση των σύγχρονων εμφράξεων σύνθετης ρητίνης είναι πολύ υψηλή και επίσης η σύνθεση τους με την πάροδο του χρόνου καθιστά τις εμφράξεις εξαιρετικά ανθεκτικές στις μασητικές δυνάμεις όταν τοποθετούνται ακόμα και στα οπίσθια δόντια.

Από την άλλη, το αμάλγαμα, υλικό με το οποίο κατασκευάζονται τα μαύρα σφραγίσματα, είναι ένα κράμα μετάλλων το οποίο συγκρατείται στην εναπομένουσα οδοντική δομή με συγκεκριμένη τεχνική. Όταν οι εμφράξεις είναι μεγάλης έκτασης, το αμάλγαμα δεν μπορεί να προστατέψει την εναπομένουσα οδοντική δομή, και συχνά παρατηρούνται κατάγματα δοντιών. Όμως υπάρχουν και ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες μια έμφραξη αμαλγάματος προσφέρει καλύτερη πρόγνωση στο δόντι όπως για παράδειγμα σε εμφράξεις οπισθίων δοντιών που εκτείνονται πολύ κοντά στον πολφό του δοντιού προκειμένου να μην υπάρχει μετέπειτα ευαισθησία ή και σε περιπτώσεις που θέλουμε να εξασφαλίσουμε τέλειο σημείο επαφής ανάμεσα στα παρακείμενα δόντια για να αποφευχθεί η ενσφήνωση των τροφών. Σε κάποιες περιπτώσεις πολύ εκτεταμένων εμφράξεων που δεν επιθυμούμε να αλλαχθεί όλη η παλιά έμφραξη αμαλγάματος κυρίως σε αποκαταστάσεις με μεγάλο βάθος, τότε αφαιρούμε ένα μέρος της έμφραξης και προσθέτουμε σύνθετη ρητίνη για να έχουμε ένα αισθητικό αποτέλεσμα.

Όποιο από τα υλικά και να χρησιμοποιηθεί συνήθως οι εμφράξεις απαιτούν ελάχιστο χρόνο και ολοκληρώνονται σε μία μόνο επίσκεψη στον οδοντίατρο. Όταν πρόκειται για μικρές, επιφανειακές βλάβες αδαμαντίνης, μπορούν να πραγματοποιηθούν ανώδυνα, ακόμη και χωρίς αναισθησία. Αρχικά αφαιρείται η τερηδονισμένη οδοντική ουσία και στη συνέχεια καθαρίζεται η κοιλότητα και διαμορφώνεται στο επιθυμητό σχήμα. Στη συνέχεια ακολουθεί επιφανειακή κατεργασία του δοντιού έτσι ώστε να μπορεί το υλικό της έμφραξης να τοποθετηθεί στην κοιλότητα που έχει δημιουργηθεί. Μετά το τέλος της τοποθέτησης, ακολουθεί λείανση και έλεγχος της σύγκλεισης.

Τα ένθετα και τα επένθετα αποτελούν είδη αισθητικών οδοντιατρικών αποκαταστάσεων που χρησιμοποιούνται για να αντικαταστήσουν τμήματα του δοντιού που καταστράφηκαν λόγω τερηδόνας, κατάγματος ή παλιάς έμφραξης. Δεν αφαιρείται καθόλου υγιής οδοντική ουσία, παρά μόνο η εν λόγω αλλοιωμένη. Κατασκευάζονται από τους οδοντοτεχνίτες μετά τη λήψη προσεκτικών αποτυπωμάτων στο ιατρείο, πάντα με βάση την ιδιομορφία του δοντιού και μοιάζουν με τις κοινές εμφράξεις. Οι τεχνικές όμως που ακολουθούνται για την κατασκευή και την τοποθέτησή τους στο στόμα είναι διαφορετικές και εξασφαλίζουν μεγάλη αντοχή και υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα στα δόντια στα οποία τοποθετούνται.

Η διαφορά μεταξύ τους είναι πως τα ένθετα είναι ανάγλυφα κομμάτια από ρητίνη που αντικαθιστούν την οδοντική ουσία στο κέντρο της μασητικής επιφάνειας, χωρίς δηλαδή να καλύπτουν κανένα από τα φύματα του δοντιού. Από την άλλη τα επένθετα εκτείνονται και τουλάχιστον σε ένα ή και σε περισσότερα φύματα του δοντιού. Είναι συνήθως μεγαλύτερα από τα ένθετα και μπορούν να αντικαταστήσουν ακόμη και ολόκληρη τη μασητική επιφάνεια του δοντιού.